Сэрии кыһалҕата

Мин 1934 сыллаахха тулаайах хаалан, киһиэхэ иитиллибитим. Аҕам – Бетюнов Кирилл Ананьевич, ийэм- Бетюнова Мария Семеновна. Ийэм 25 сааһыгар өлбүтэ. Бииргэ төрөөбүт 8 этибит. Миигин түөрт аҥар саастаахпар оҕото суох Дементий Романович, Мария Адамовна Карсанаевтар диэн ыал иитэ ылбыттара. Дьэ онтон ыла саҕаламмыта тохтоло суох үлэм. Бастаан, оҕо быһыытынан, иһит суйуута, оҕо көрүүтэ.

1941 сыл сайыныгар сэрии буолан, билиҥҥи Харбалаах сиригэр оттуу сылдьар сүүрбэччэ киһи бука-бары сэриигэ тутуллан Ийэ дойдуларын көмүскүү барбыттара. Үлэни-хамнаһы кыайар дьоммут сэриигэ баран, биһиги Сыырдаах диэн сиргэ көһөн, бэрт эрэйинэн кыстаабыппыт. Онтон сайынын оттуур сирбититтэн чугас Харбалаах сиригэр көһөбүт. Мин 10 сааспыттан туохтан да иҥнэн турбакка, улахан киһи үлэтин барытын толорор этим. Ол курдук оттоон, кыдамалаан, кэбиһэн, оннооҕор бултаан, туһахтаан, балыктаан. Тыыннаах буолар туһугар сылайары, тоҥору умнан, муҥ кыраайбытынан түһүнэрбит. Ол түмүгүнэн Сталин төбөлөөх мэтээлинэн наҕараадаламмытым.

Сэрии саҕана биригэдьииринэн Акимов Иннокентий Евсеевич диэн кырдьаҕас оҕонньор үлэлиир этэ. Ону сэргэ, Татаринова Евдокия Хрисанфовна, Игнатьева Александра Митрофановна, Карсанаева Мария Адамовна, Слепцова Пелагея Егоровна, Винокуров Егор, Винокурова Акулина диэннэр салайар үлэҕэ сылдьыбыттара. Ииппит аҕам 1944 сыллаахха үлэ фронугар ыҥырыллан барбыта. Соҕуруу куораттарынан сылдьан Кыайыыны уһансыбыта.

Победаҕа сэрии саҕана колхоз председателинэн Саввин Николай Власьевич үлэлээбитэ. Тракториһынан Очегасов Егор Афанасьевич этэ, мин таайым. Сэрии саҕана миигин кытта Акимов Филипп Николаевич (Кыайыы саҕана өлөөхтөөбүтэ), кэргэнэ Акимова Мария Романовна, кыыстара Христина Филипповна (ааҕар балаҕаҥҥа үлэлээбитэ) олорбуттара.

Дулганов Семен Васильевич тракторист, биир бастыҥ үлэһит, Дулганова Анна Игнатьевна төһүү үлэһит.

Чычымахха сэрии саҕана Сэбиэт председателинэн Софронов Степан Данилович, суотчутунан Малышев Андриан быһылаах этилэр. Кинилэри кытта хонтуораҕа Маахчаарап Лэгэнтэй, Софронов Феодосий баар буолааччылар.

Карсанаева Вера Дементьевна