Ааспыт сайын ыытыллыбыт «Өксөкүлээх алгыһынан, Унньуулалаах уруйунан“ үрүҥ тунах ыһыах биир кэрэ-бэлиэ, үйэтитиигэ туһуламмыт тэрээһининэн «Байанай алгыһа» саха балаҕанын арыллыыта буолбута. Хаһыс да  сылын нэһилиэкпитигэр кэргэнинээн- талааннаах биир дойдулаахпыт, норуот маастара, эмчит Кулачиков Вячеслав Ивановичтыын кэлэн үйэтитиигэ үлэлэспит, “Алгыстаах аартык” Өксөкүлээх айымньыларынан скульптуралар паркаларын бырайыагын толкуйдаабыт, олоххо киллэрсибит Луиза Саввична Протопопованы көрсөн балаҕан туһунан кэпсииригэр көрдөстүбүт.

«Мин бастаан 1966 сыллаахха Өксөкүлээх Өлөксөй «Итирик бурсуй ырыата» айымньытын ааҕан турардаахпын. Аҕам Савва Федорович Протопопов саха тылын учуутала Дьокуускайга семинарга сылдьан поэт Моисей Ефимовтыын доҕордоспут этэ.  Арахсалларыгар Моисей Ефимов дьоҕус кээмэйдээх А.Е. Кулаковскай кинигэтин бэлэхтээбит. Онно «Саха дьахталларын сэттэ мэтириэтэ»,»Итирик бурсууй ырыата», Байанай алгыһа» «Хомус» уо. д. а. айымньылара бааллара. Дьэ, ити кэмтэн ыла Өксөкүлээх диэн кимин, тугун хасыһар буолбутум, интэриэһиргээбитим.

2020 сыллаахха РФ Президенин граннарын конкурсугар «Өксөкүлээх Өлөксөй 11 литературнай геройдара» бырайыак суруйан кыттыыны ылбыппыт уонна үлэбит сыаналанан конкурсу ааһан үп-харчы көрүллэн, «Өксөкүлээх алгыстаах аартыга» скульптура паарката оноһуллан саҕаламмыта. Бутэрэрбит саҕана хайдах эрэ туга эрэ ситэтэ суох курдуга. Ол иьин балаҕан туттарарга соруммутум.

Республикабытыгар биллэр-көстөр меценат Афанасий Павлович Алексеевы көрсөн, сэһэргэһэн, сорукпун ылыннаран тутуу матырыйаалынан олоччу хааччыйбыта. Дьокуускайтан тиэллэн кэлиитин «Мясной двор» салайааччыта Спартак Иванович Петров тэрийбитэ. Маны таһынан «Төлөн» чоҕу хостуур тэрилтэ салайааччыта П. Д. Рахлеев, “Уйгу” атыы-эргиэн тэрилтэ хаһаайыттара Ванда, Виталий Никифоровтар, ыраах айан суоппардарын түмсүүлэрин салайааччыта Никифор Кутукутов, Россия үтүөлээх фермера Данил Егорович Афанасьев, төрөппүт уолбут , Бүлүүгэ тутуу тэрилтэлээх Федор Протопопов улахан көмөнү оҥорбуттара.

Балаҕаммытын кылгас кэм иһигэр, хаачыстыбалаах, киэҥ-куоҥ, кыраһыабай гына Чычымахпыт уолаттара  Аркадий Миронов салалтатынан туппуттара. Түгэнинэн туһанан бары көмөлөспүт дьоммор барҕа махталбын тириэрдэбин.

Балаҕаны тоҕо «Байанай алгыһа » диэн ааттаатыҥ диэн дьон-сэргэ элбэхтик ыйыталлар.

Өксөкүлээх Өлөксөй «Байанай алгыһа» айымньыта  саха литературатыгар олук уурбут шедевр буолар. Кулаковскай айымньыларын олус болҕойон, ырытан аахтаххына, бэйэҕэр олус элбэҕи арыйаҕын. «Саха интеллигенциятыгар суругун» хас биирдии саха ааҕара буоллар диэн баҕа санаалаахпын.

 Балаҕан дьон көннөрү сылдьар, көрөр эрэ дьиэлэрэ буолбакка, оҕону, ыччаты  сахалыы тыыҥҥа иитиигэ, саха тылын, литературатын, культуратын өрө тутарга төһүү күүс буолуо диэн саарбахтаабаппын. Балаҕаҥҥа ыһыах кэмигэр  айар талааннаахтар – уустар, иистэнньэҥнэр быыстапкалара туран ыһыах ыалдьыттарын сэҥээриитин ылла.

«Алгыстаах аартык» скульптураларын бу ааспыт икки сайын устата элбэх киһи сылдьан көрдүлэр, хаартыскаҕа түстүлэр. “Айыы кыһата” оскуола үөрэнээччилэрэ , учууталлара анаан кэлэн көрөн, биһигини кытта кэпсэтэн барбыттара. Чычымах оскуолатын үөрэнээччилэрэ Өксөкүлээх Өлөксөй айымньыларынан дакылаат суруйан “Инникигэ хардыы” конкурска кыттан үчүгэй көрдөрүүлэри ситистилэр. Александра Александровна Богдокумова салайааччылаах  уолаттар бөлөхтөрө Өксөкүлээх айымньыларын үөрэтэн олус учугэйдик ааҕыыларга кытыннылар. Онон саҥа хардыылар бааллар.

Оҥорбут «Алгыстаах аартык» скульптураларбыт пааркатын, туттарбыт балаҕаммытын Амма нэһилиэгэр анаатыбыт.

Инникитин балаҕаны аныгы олох ирдэбилинэн цифровой техниканан, улахан экранынан уо.д.а. хааччыйыахпын баҕарабын.

Кыл кырыымпаҕа оҕолору,улахан дьону үөрэттэриини тэрийэр былааным ситиһиллиэ диэн бүк эрэллээхпин. А. Е. Кулаковскай айымньыларын ис хоһооннорунан сахалыы дорҕоону таһаарар улахан ситиһии буолуо этэ дии саныыбын. Бу былааннарым олоххо киирэллэригэр Чычымах оскуолата, библиотека, «Айылгы” култуура дьиэтэ улэлэһэллэрэ наада. Бары күүспүтүн, сатабылбытын, баҕа санаабытын түмтэхпитинэ Өксөкүлээх Өлөксөй айымньыларын үйэтитии үлэтэ саҕыллан барыаҕа. Ааспыт сайын кэргэмминээн Кулачиков Вячеслав Ивановичтыын Ньурба Чаппандатыгар ыытыллыбыт «Якутия – Миру» култуура фестивалыгар көмөлөһөр сыаллаах «Айар кут» медиа түмсүү үлэтин чэрчитинэн ыытыллыбыт култуурунай десаҥҥа  бииргэ үлэлээбит дьоммут көмөлөһүөхтэрэ, өйүөхтэрэ диэн эрэнэбин”- диир Луиза Саввична.