Кулаковская Агафия Петровна (1928-2015)

1928 сыллаахха атырдьах ыйын 25 күнүгэр Таатта оройуонун Ханньас нэhилиэгин «Ытык таҥаhа» сайылыгар төрөөбүтэ. 1939 сыллаахха Чөркөөх орто оскуолатын маҥнайгы кылааhыгар үөрэнэ киирбит. 1953 сыллаахха Ытык Күөл орто оскуолатын  бүтэрэн  Ытык Күөл орто оскуолатыгар пионер баhаатайынан үлэлээн саҕалаабыт. 1954 с. сибээс оройуоннааҕы отделениетыгар телефонисткалаабыт. 1955-57 с.с. Таатта оройуонун Чычымах нэhилиэгин  кулуубугар сэбиэдиссэйдээбит. 1957-60 с.с. Дьокуускайдааҕы культпросвет училище библиотечнай салаатыгар кэтэхтэн үөрэммит. 1957 сыллаахтан 1978 с. пенсияҕа тахсыар дылы Чычымахха библиотека сэбиэдиссэйинэн үлэлээбит. Агафия Петровна библиотекарынан үлэтин саҕалыыр сылларыгар нэһилиэк учаастактарынан бытарыйан олорор кэмэ этэ. Онно кулууп, библиотека киэҥ өрүттээх культурнай –сырдатар үлэни тэрийэллэрэ. Харбалааҕынан, Төрүтүнэн көһө сылдьар библиотечка, кыһыл муннук, ааҕааччылар түмсүүлэрэ, бэсиэдэлэр, ырааһы көрүү о.д.а. Манна эдэр үлэһит туох баар сыратын, билиитин-көрүүтүн биэрэн үлэлээбитэ.  1965 с. эдэр, инициативалаах, үлэҕэ туруоруммут сыалын ситиһэр, олоххо активнай позициялаах үлэһити партия кэккэтигэр ылбыттара. Сөбүлүүр идэтинэн туох баар дьоҕурун, күүһүн биэрэн үлэлээбитэ. Тэрилтэлэргэ, оскуолаҕа кылаас чаастарыгар араас ис хоһоонноох бэсиэдэлэри, викториналары тэрийэрэ.  Бастыҥ опыты тарҕатааччы, «Знание» общество чилиэнэ, олохтоох сэбиэт  хас да төгүллээх депутата, улуус бастыҥ библиотекара буолбута.

         Агафия Петровна  эдэр эрдэҕиттэн сөбүлээн, умсугуйан ииhинэн дьарыктаммыта. Ордук оҕуруо, быысапка анньан ойуулуурун, таҥас кырадаhынан аттаран, туулээҕи тигэрин сөбүлүүрэ.  Этэрбэс билэлэрин, үтүлүктэри, бэргэhэ арааhын, соннору, чаппараак көрүҥнэрин, көбүөрдэр араастарын, декоративнай суумкалары, сувенирнай сымнаҕас оҥоhуктары  тигитэлээбитэ. Дьон көрдөһүүтүн быһа гыммакка сакааһынан босхо иистэнэрэ, иис ымпыгар-чымпыгар элбэх дьону уһуйбута. Араас быыстапкаларга кыттара. Үлэлэрэ сыаналанан араас Махтал суруктарынан, “Уран тарбах”, “Уус удьуор дьиэ кэргэн” анал ааттарынан бэлиэтэммитэ, 2008 с. «Саха Өрөспүүбүлүкэтин уус-уран оҥоһукка норуотун маастара”  буолбута.

Олоҕун аргыһа Наум Еремеевич Малышевтыын  икки оҕолонон, 4 сиэннэнэн, хос сиэннэнэн ытык-мааны ыал буолан 60 сыл устата дьоллоохтук бииргэ олорбуттара.

Агафия Петровна «Аҕа дойду сэриитин кэмигэр килбиэннээх үлэтин иһин», Кыайыы үбүлүөйдээх сылларын мэтээллэринэн, «Коммунистическай үлэ ударнига”, “Үлэ ветерана” анал бэлиэлэринэн, ССРС Киин комитетын профсоюһуттан, САССР культуратын министерствотын Бочуоттаах грамоталарынан, Райком, Райсовет, совхоз, нэһилиэк салалталарын элбэх Бочуоттаах грамоталарынан наҕараадаламмыта. Нэһилиэгин туһугар элбэх сыллаах сыралаах үлэтэ сыаналанан «Амма нэһилиэгин Бочуоттаах олохтооҕо» үрдүк ааты ылбыта. 2021 с. нэһилиэк олохтоохторун туруорсууларынан  “Таатта улууһа” МО депутаттарын улуустааҕы сэбиэтин 26-4 №-х дьаһалыгар олоҕуран Чычымах библиотекатыгар аата иҥэриллибитэ.

Литература:

Кулаковская Агафья Петровна : [ыстатыйалар, ахтыылар] / Тааттатааҕы кииннэммит библ-й тиһик, Киин библиотека . – Ытык Күөл, 2008 . – 60 с. : ил. – (Биһиги ветераннарбыт).

Борисова, Анна. Уран тарбахтаах дьүөгэлиилэр – Суорун Омоллоон сайылыгар // Таатта . – 2006 . – Алтынньы 5 к.

Кулаковская Агафья Петровна // Алгыс иистэнньэҥнэрэ / [Т.В. Ефимова] . – Чычымах : [и.с.], 2021 . – С. 20-23. : ил.

Кулаковская Агафья Петровна // Кыайыы кынаттаах Албан аат — тыыннаах : Тыылга Кыайыыны уһансыбыттар. Т. 2 / [хомуйан оҥордо С.И. Беркина; ред. И.А. Сивцева] . – Ытык Күөл : “Таатта” хаһыат редакцията, 2015 . – С. 56.

Сунхалыров, С. Үйэ аҥара бииргэ = Кыһыл көмүс уруу // Таатта . – 2005 . – Бэс ыйын 7 к.