Кулаковская Людмила Реасовна (26.06. 1948-20.11. 2017)

«Филология наукатын кандидата. 1971 с. Москватааҕы Культура государственнай институтун бүтэрэн, үрдүк квалификациялаах библиограф-библиотекарь идэтин ылбыта. А.С. Пушкин аатынан Национальнай библиотекаҕа, оҕо библиотекатын отделын сэбиэдиссэйинэн, профсоюзтар библиотекаларын ситимин директорынан, ПССУОС архивын сэбиэдиссэйинэн, Медицина национальнай киинин туппут «Фарус» кыттыгас предприятиеҕа референинэн, Гуманитарнай чинчийэр институкка старшай научнай сотруднигынан, 1997-2010 сс. СГУ СФКФ саха литературатыгар кафедратын доценынан үлэлээбитэ. 2010 сылтан ХИФУ А.Е. Кулаковскай институтун директорынан үлэлиир. 35 сыл устата Россия үгүс архивтарыгар сылдьан, саха революция иннинээҕи 64 интеллигенигэр, биллиилээх дьонугар, ол иһигэр саха литературатын төрүттээбит А.Е. Кулаковскайга, А. И. Софроновка, улуус бастакы кулубата И. Е. Кулаковскай- Оонньуулаах Уйбааҥҥа уо.д.а. сыһыаннаах кумааҕылары булбута. Ол түмүгүнэн И.Е. Кулаковскай-Оонньуулаах Уйбаан «Халлаан сырдыыра», А. И. Софронов «Ырыа быстыыта хоһоон»,  А. Е. Кулаковскай «Ырыа-хоһоон», «Үһүйээннэр, номохтор» уо.д.а. кинигэлэрин бэлэмнээн таһаартарбыта. 2008 с. Новосибирскайга  «Наука» кинигэ кыһатыгар «Научная биография А.Е. Кулаковского : личность поэта и его время» кинигэни суруйан бэчээттэппитэ. А. Е. Кулаковскай айымньыларын толору хомуурунньугун 3 томун таһаартарда.

Саха Республикатын культураҕа үтүөлээх үлэһитэ, «Научная биография А. Е. Кулаковского : личность поэта и его время» кинигэтэ 2009 с. СГУ «Бастыҥ научнай монография» конкурсугар бастакы миэстэҕэ тиксибитэ. СР Бырабыыталыстыбатын уонна СР вице-президенин Грамоталарынан наҕараадаламмыта.»

 Таатта улууһун бочуоттаах гражданиннарын галереята : Кулаковская Людмила Реасовна// Таатта. — 2012.- Сэтинньи 16 к.

«1948-1949 үөрэх сылыгар Реас Алексеевич Кириэс Халдьаайыга саха тылын, литературатын үөрэппитэ. Ол сыл Кулаковскайдар Людмила диэн кыыс оҕолоноллор. Биһиги Милабытын эбэтигэр, Евдокия Лысковаҕа маарынныыр дииллэрэ. Мила Москваҕа үрдүк үөрэҕи бүтэрэн баран Александр Васильевич Лыглаевка кэргэн тахсар. Кинилэр бэйэ-бэйэлэрин ситэрсэр, толорсор дьон этилэр. Саша-наука доктора, эдьиийим – наука кандидата. Иккиэн тугу оҥорбуттара, туппуттара барыта астык, дьоһун буолара. Кинилэр тапталлара, сыһыаннара истиҥэ, иккиэн айар дьоҕурдаах буоланнар, олоххо сыһыаннара биирэ сөхтөрөрө. Кыыстарын Анастасияны, уолларын Павелы, үс сиэн тапталын билэн, кинилэри таптаан-маанылаан олох аартыгар киллэрэн баран суох буолбуттара баччааҥҥа диэри сүрэхпит бааһа. Эдьиийбит Людмила, оҕо эрдэҕиттэн ыра санаатын толорон, олоҕун бүтэһик күнүгэр диэри, эһэтин Өксөкүлээх Өлөксөй олоҕун, айар үлэтин үөрэтиигэ анаабыта. Ити сыралаах, ардыгар үөрүүлээх, ардыгар санаа түһүүлээх үлэтэ үрдүк сыанабыл ылан, күн сириттэн барыан эрэ иннинэ Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата буолар чиэскэ тиксибитэ. Ол эрээри, эдьиийим Мила киниэхэ бэриллибит наҕараадалартан саамай үрдүктүк саныыра, төрөөбүт Чычымаҕын Бочуоттаах олохтооҕо буолуута этэ.» 

              Лариса Кулаковская — Велисавлевич.  Биир сэһэн, биир олох // Чолбон. – 2019. – 5. – С. 77.

«…Людмила уончалааҕар былыр Өксөкүлээхтэр уутуйан олорбут алаастарыгар Амыдайга отчуттар, булчуттар ампаары аһаннар кумааҕы бөҕөнү ыһа-тоҕо, уот саһаҕата гына сылдьалларын дьонтон истэн ыраах баар дэриэбинэттэн сыарҕалаах оҕус уларсан тахсан соҕотоҕун арыый бүтүн өттүн дьааһыктарга тиэйэн кинигэ, кумааҕы бөҕөнү аҕалан өрүһүйэн турар. Ол кумааҕылар истэригэр араас омук классиктарын кинигэлэрэ, чааһынай суруйсуулар эҥин бааллар эбит этэ. Оо, ама төһөлөөх суолталаах сурук-бичик, дьыала-куолу күл көмөр буолбута буолуой!.. Ону үөрэҕэ суох сахалар суолталаан өйдөөбөтөх буоллахтара дии… Оччотооҕуга Өксөкүлээҕи «буржуазнай националист » курдук көрөн, «өстөөх» курдук үнтү тэпсэ сылдьар кэмнэригэр биир да үөрэхтээх бу сиэрэ суох быһыыны тохтоппотох. Хата, ону кырачаан  Мила өрүһүйбүтэ.

Людмила үөрэҕэр уһулуччу үчүгэй этэ. Москватааҕы культура институтун бүтэрбитэ. Саха государственнай университетын саха литературатын кафедратын доценынан үлэлээбитэ. Филологическай наукалар кандидаттара. Эһэтин, аҕатын нэһилиэстибэлэрин кытары утумнаахтык үлэлэспитэ, Хотугулуу-илиҥҥи федеральнай университет иһинэн тэриллибит А.Е. Кулаковскай Институтун салайбыта. Барыта 27 кинигэни хомуйан бэчээккэ бэлэмнээн таһаартарбыта: Софронов-А.И. –Алампа «Ырыа быстыыта хоһоон»,  Кулаковскай И.Е. –Оонньуулаах Уйбаан «Халлаан сырдыыра» хоһооннорун хомуурунньуктара, «Научная биография А.Е. Кулаковского. Личность поэта и его время» диэн монография, 7 Өксөкүлээх Өлөксөй айымньыларын, научнай үлэлэрин хомуурунньуктара, ол иһигэр кини айымньыларын толору хомуурунньугун 7 томнаах академическай таһаарыытын икки бастакы тома Новосибирскайга «Наука» кинигэ кыһатыгар тахсыбыта. А.Е. Кулаковскайга анаммыт норуоттар икки ардыларынааҕы конференцияны Москваҕа Аан дойду литературатын институтун кытары ыытары ситиспитэ, ол материалларын кинигэ гынан таһааттарбыта. Аҕатын, Реас Кулаковскай айымньыларын хомуйан 3 кинигэ бэчээттэппитэ, кини 100 сааһыгар анаан Бүтүн Россиятааҕы «Проблемы национальной литературы: художественные поиски второй половины ХХ века и современность» диэн научнай конференция тэрийэн ыыппыта. “Кулаковскай эргимтэтэ” диэн общественнай тэрилтэ тэрийбитэ. «Үс кут-үс сэргэ» диэн Өксөкүлээх туруорбут сэргэлэрин сирдэринэн духовнай тур тэрийэн сылдьыбыта. Людмила төрүттэрэ олорбут алааһыгар, Амыдайга, мемориальнай комплекс туттарбыта, бу хорсун, дириҥ суолталаах дьыала буолар. СР культуратын үтүөлээх үлэһитэ, А.Е. Кулаковскай аатынан Государственнай премия лауреата, СР Духуобунаһын академиятын Бочуоттаах академига, Таатта, Өймөкөөн улуустарын, Амма, Оҥхой нэһилиэктэр Бочуоттаах олохтооҕо. Ыарахан ыарыыттан 2017 сыллаахха соһумардык, хомолтолоохтук олохтон туораабыта.

Кэргэнэ, Александр Васильевич Лыглаев – техническай наука доктора, Управление институтун информационнай анализтааһын центрын директора, Хотугу сир физико-техническай проблемаларын үөрэтэр институт солбуйар директора, кылаабынай специалиһа этэ. 2011 сыллаахха ыарахан ыарыыттан эмискэ өлбүтэ. Уоллаах кыыс оҕолордоохтор, сиэннэрдээхтэр. »

Өксөкүлээх удьуордара // Төлкө түстэниитэ. : [cэһэннэр, ахтыылар, публикациялар] / Степан Охлопков; хомуйан оҥордулар : Сыромятникова А.С., Сыромятников И.Д. – Дьокуускай, 2018. – С. 265-267.