Налыяхов Семен Васильевич (1931-2000)

Аҕабыт Семен Васильевич сылгыhыттыыр сылларыгар биригэдьиир, наставник буолан эдэр дьону  Иванов П.П., Старостин К.П., Афанасьев С.И. сылгыhыт уустук идэтигэр ииппитэ, уhуйбута. Наставниктыыр кэмигэр Учай, Мэйи баала сылгы базаларын туттарбыта. Үчүгэй үлэтин иhин, сылгы төрүөђүн 80% ылары ситиhэн  дойду тэбэр сүрэђэр Москва куоракка СССР ВДНХтыгар  барар №3975 свидетельствонан 1985 с.ыам ыйын 21 күнүгэр нађараадаламмыта.

Ат бөђөтүн айааhыыр этэ. Айааhыыр аттарын ыңыырга, сыарђађа көлүйэр этэ. Кини айааhаабыт аттарын кырдьађастар  билэллэрэ буолуо: Сурдака(Үөннээх), Субуллар, Высокий, Арађастай, Бурунаас… Аты айааhыырыгар олох киhини кытта кэпсэтэр курдук кэпсэтэрэ. Бурунаас диэн атын олох кырдьыар диэри мииммитэ. «Кытаанах систээх, олус күүстээх айаннаах»,- диирэ. «Биригэдьиирдии сылдьан Победа сылгыhыттарыгар Бараhыылапка хонон баран, сарсыардаттан айаннаан Чымынаайы Сођуйунан, Уодайынан сылдьан, Чычымахха киэhэ сөпкө кэлэр этим»,- диэн кэпсиирэ. Бурунааhын 31 сааhыгар ытыгылаабыттара. Олус  сымнађас ођо –дьахтар миинэр ата этэ. Кэнники Бурунааhа букатын кырдьан кулгаађынан истибэт буолбута. Атын аттара сопхуос үлэтигэр төhүү күүс буолбуттара. Ол курдук кыраабылга, ат хотууругар, сылгы эккирэтиитигэр барытыгар сылдьаллара.    Ађабыт  1986  сыллаахха пенсияђа тахсан да баран, хас да сыл сылгыhытынан үлэлээбитэ. Атын мииннэ да кигинэйэн ыллаабытынан барара. Хаһыаты, кинигэни сөбүлээн аађара, Өксөкүлээх Өлөксөй «Ойуун түүлэ» хоhоонун барытын нойосуус аађан сөхтөрбүтэ. Сылгыhыттаабыт ыстааhым 31 сыл буолла диирэ.

Уола Налыяхов Алексей Семенович, 2017 с.

Общественнай корреспондент В.Д.Хоноехов 1980 с. атырдьах ыйын 3 күнүгэр «Коммунист» хаһыакка «Онус пятилетка бастыҥнара» рубрикаҕа таһаартарбыт «Сылгыһыт Сэмэн» диэн Налыяхов Семен Васильевич туһунан ыстатыйатыгар маннык суруллар: «..Чычымах отделениетыгар Семен Васильевич Налыяхов 19 сыл тохтообокко сылгыһыттаата. Элбэх сэһэннээх, биир кэм сүбэлии-амалыы сылдьар үтүө табаарыс, чахчы сэмэй киһи, мин кэпсиир киһим. Кини сылгыһыттар биригээдэлэрин наставнигынан үлэлээбитэ хаһыс да сылыгар барда. Семен Васильевич иитэн таһаарбыт уолаттара коммунист Н.А. Канаев, П.П. Иванов, С.И. Афанасьев, Н.Е. Керемясов үчүгэй үлэлээх сылгыһыттар буоллулар. П.П. Иванов хаһыс да сылын биригэдьииринэн үлэлиир, кыһаллан-мүһэллэн үлэһит киһи.

Биригээдэ хас биирдии чилиэнэ сааскы, күһүҥҥү кэмнэргэ утуйар ууларын умнан үтүө суобастаахтык үлэлииллэр. Сылгыһыттар биригээдэнэн үлэлээһин барыстаах ньыматын тутталлар, ол иһин үлэлэрэ ордук тэрээһиннээх, оҥорон таһаарыылара үрдүк. Мэччитэр маршруттарын маневрдаан туһаналлар, эйиэнэ-миэнэ диэн былдьаспаттар. Бу ордук ыарахан хаһыылаах кыстыкка көдьүүстээх.

Ханна наада буоллар эрэ, биригээдэнэн саба түһэн көмөлөсүһэллэр. Дьиэттэн-уоттан тэйэн «Көрдөрүүлээх», «Учай», арыт «Аччыгый өтөххө» тиийэ кэрийэ сылдьаллар.

Сылгыһыттар быйылгы ленинскэй дьыл кыстыгын куһаҕана суохтук түмүктээтилэр. Билигин кулун деловой тахсыытын 65 бырыһыаҥҥа тиэртилэр.»